Sok z brzozy – właściwości, wady i zalety. Wypróbuj!

Sok z brzozy – właściwości, zalety? Dobrze smakuje, pogłębia więź z naturą i jest niesamowicie zdrowy. W dawnych czasach znany i bardzo często pozyskiwany właśnie wiosną, po wyczerpującej zimie. Aby uzupełnić niedobór witamin i mikroelementów. Dziś picie soku brzozowego niemalże uległo zapomnieniu, choć powoli się to odradza, wraz z rosnącą modą na życie w stylu „eko”. Pozwólcie, że przybliżę Wam tajniki pozyskiwania oraz właściwości soku z brzozy. Nie jest to trudne!

Spis treści

Gotowy sok czy prosto z drzewa?

Oczywiście, w sklepach możecie kupić gotowy sok z brzozy. Rzecz jasna próbowałem. Uważam, jednak że bardzo różni się od tego naturalnego, pozyskanego prosto z drzewa. Przede wszystkim jest pasteryzowany, a więc na pewno pozbawiony części witamin i mikroskładników. Ponadto, jest w nim kwas askorbinowy, który moim zdaniem pogarsza smak soku – jest on lekko kwaskowaty. Po co jednak kupować sok w sklepie jeśli możemy sami go pozyskać? A przy tym mieć z tego mnóstwo satysfakcji?

Jak pozyskać sok z brzozy?

Przede wszystkim pamiętajmy o kilku sprawach. Po pierwsze, pozyskiwanie soku z publicznego lasu, parku jest traktowane jako uszkadzanie drzew i jest zabronione. Najlepsza opcja to wybieranie drzew z prywatnego lasu, działki, ogrodu lub zgoda leśniczego. Istotne jest również fakt, aby drzewa rosły z dala od terenów przemysłowych, ruchliwych dróg czy pól uprawnych, na których stosuje się różnego rodzaju nawozy i tego typu produkty.

Po drugie, z własnego doświadczenia doradzam wybieranie drzew zdrowych, w wieku minimum 7-10 lat. Takie drzewa gwarantują nam najlepszą jakość i ilość soku. Najłatwiej pozyskuje się sok z drzew o gładkiej korze.

Sok pozyskujemy wczesną wiosną, kiedy temperatura utrzymuje się w okolicach 7-15 stopni C. Ale robimy to zanim drzewo wypuści pąki i liście.

Od Ciebie zależy sposób pozyskiwania. Niektórzy nacinają gałązkę i przymocowują butelkę, do której będzie spływać sok. Jest to jednak mało wydajne i sprawdzi się tylko w przypadku gdy chcemy pozyskać małą ilość soku, np. 0,5 l.

Najbardziej popularny jest drugi sposób, podczas którego wykonujemy mały otwór w korze drzewa lub nacinamy je lekko i wprowadzamy do niego cienką rurkę, po której kropla za kroplą będzie spływać sok. Robimy to na wysokości około 1 metra nad ziemią lub nieco niżej, najlepiej od południowej strony. Pamiętajcie, że wystarczy 1-2 cm w głąb drzewa. Nie więcej – nie chcemy przecież go uszkodzić. Otwór butelki warto zabezpieczyć gazą lub szmatką aby nie dostały się do niego owady lub inne zanieczyszczenia. Jeśli butelka wisi nad ziemią, koniecznie trzeba ją przymocować do pnia, pamiętając, że następnego dnia butelka może być już pełna.

Sok spływa najszybciej w nocy i przy temperaturze powyżej 5-7 stopni powyżej zera. Przy sprzyjających okolicznościach (15 C, słoneczny dzień) nieraz udawało mi się cieszyć szklaną soku już po 2 godzinach. Z jednego średniej wielkości drzewa zazwyczaj miałem 1-3 litry soku, po około 24 godzinach. Większych ilości nie potrzebowałem więc nie znam możliwości drzewa. Nie chodzi też o to, aby drzewo wydrenować z całego soku.

Na zakończenie całego procesu, musimy pamiętać aby należycie zabezpieczyć drzewo. Inaczej może pojawić się grzyb, a drzewo będzie osłabione i podatne na choroby. Najlepiej zatkać wydrążony otwór kołkiem z drzewa, warto również użyć specjalnej maści do drzew, dostępnej w sklepach ogrodniczych.

Jak smakuje sok z brzozy?

Czy można pić nierozcieńczony sok? Tutaj opinie są podzielone. Jedni twierdzą, że sok jest zbyt „surowy” i trzeba go rozcieńczyć z wodą, inni piją go bezpośrednio po pozyskaniu. Ja sam piłem go od razu po pozyskaniu, bez skutków ubocznych. Oczywiście w rozsądnej ilości – około 200 ml dziennie.

Jeśli chodzi o smak, sok brzozowy przypomina trochę sok jabłkowy. Jest delikatnie słodki ale generalnie smakuje jak woda. Jeśli pijemy go od razu – jest orzeźwiający i chłodny. Najlepiej przechowywać go w lodówce – do około tygodnia, choć niekiedy stał u mnie nieco dłużej. Później po prostu zaczyna fermentować – dlatego niektórzy robią z niego wino lub ocet. Można też zamrozić go w postaci kostek lodu.

Skład soku z brzozy

Sok z brzozy zawiera w sobie około 95% wody. Ale oprócz tego znajduje się tam sporo cennych składników takich jak:

witamina C
witaminy z grupy B
flawonoidy, tanina, betulina
glukoza oraz fruktoza
aminokwasy i peptydy
salicylan metylu
kwasy organiczne (jabłkowy oraz cytrynowy)
sole mineralne: sód, potas, cynk, magnez, żelazo, fosfor, wapń

Ograniczenia

Generalnie rzecz biorąc sok z brzozy jest bezpieczny jeśli spożywa się go z umiarem. Nie ma obecnie szeroko zakrojonych badań nad potencjalnymi skutkami ubocznymi, dlatego zaleca się umiar. Jednym z zagrożeń w jego spożywaniu może być uczulenie na pyłek brzozy – wtedy trzeba zachować szczególną ostrożność.

Ograniczenie w spożyciu wiąże się również z ryzykiem zatrucia manganem. Ze względu na jego sporą ilość w soku brzozowym, może to być bardzo niebezpieczne dla wszystkich, którzy mają problemy z wątrobą.

Jeśli chodzi o dzieci, ich dzienna dawka dopuszczalnego spożycia manganu jest jeszcze niższa niż u dorosłych. Dlatego tutaj również uważajcie aby nie było to zbyt dużo. Wychodzi na to, że jeśli w 300 ml soku brzozowego jest około 3 mg manganu (dla dzieci zalecane jest 2-6 mg dziennie, w zależności od wieku), należy przystopować już po połowie czy pełnej szklance. Dorośli mogą sobie pozwolić na nieco więcej bo u nich górna granica wchłoniętego manganu wynosi 9-11 mg dziennie.