Od kiedy dziecko zaczyna mówić?

Jeśli chodzi o mnie, nie miałem jakichś oczekiwań co do tego jak szybko moje dziecko zacznie mówić. Bo lepiej jest nie mieć oczekiwań. Oczywiście robi się niezmiernie miło, jeśli słyszysz pierwsze słowa dziecka, jak mówi do Ciebie „tata”. Ale bez spiny. Na bardziej złożoną rozmowę jeszcze przyjdzie czas.

Trudne początki

Dziecko zaczyna mówić wzorując się na słowach i zdaniach, które wypowiadają jego rodzice podczas rozmowy. Wydaje się to proste, ale w rzeczywistości wcale takie nie jest. Ale zawsze możesz nauczyć się jak sprawić aby Twoje dziecko mówiło o wiele więcej. No ale dobrze, zapytasz na pewno kiedy więc moje dziecko zacznie w końcu mówić? OK, jeśli chodzi o większość dzieci, pierwsze słowa wypowiadają mniej więcej w okolicy swoich pierwszych urodzin. Ale weźmy pod uwagę, że dziecko zaczyna się komunikować o wiele wcześniej. Niekoniecznie za pomocą słów. Czasem są to proste gesty, czasem płacz lub śmiech. Cały czas dziecko jednak gromadzi swój zasób słownictwa, który staje się podstawą jego pierwszych dziecięcych rozmów. Jak możemy ułatwić i przyspieszyć przeprowadzenie takiej pierwszej rozmowy? Po prostu rozmawiać z nim. Dużo i często. Nic odkrywczego. Co więcej, jako rodzic, powinieneś zwracać uwagę na sygnały, jakimi posługuje się Twoje dziecko, czyli wspomniane wcześniej uśmiech, płacz czy spojrzenie i reagować posługując się takim trochę „dziecięcym” cieniutkim głosikiem. Czyli jednak jest coś w sposobie, w jaki zwracają się do małych dzieci nasze babcie i dziadkowie: „Tiu tiu ale z Ciebie szłodki bobaszek” i tym podobne wypowiedziane cienkim głosikiem. Natomiast oczekiwanie na odpowiedź ze strony dziecka pomoże mu rozwinąć zdolność do obustronnej konwersacji.

Jak mówić do dziecka?  

Wg patologów dziecięcej mowy (czyli: specjalistów zajmujących się zaburzeniami mowy) najlepszym sposobem aby pomóc dziecku nauczyć się mówić  jest rozmowa w następujący sposób: mówisz coś, wpatrując się w twarz dziecka, a następnie… czekasz maksymalnie 3 sekundy na jego reakcję. Właśnie ten „czas pauzy” jest szczególnie istotny i jest używany wg patologów podczas nauki mowy nie tylko wśród niemowląt ale również starszych dzieci. Oczywiście, małe dziecko, zwłaszcza przed 8 miesiącem życia nie potrafi zazwyczaj powiedzieć nic zrozumiałego, ale jeśli w ogóle odpowie: uśmiechem, gaworzeniem, czy innymi odgłosami – Ty jako rodzic powinieneś mu odpowiedzieć. To jest właśnie ten moment w którym dziecko próbuje zaangażować się w rozmowę.

Niekiedy może to być trochę frustrujące kiedy dziecko będzie chciało coś powiedzieć ale umiejętności mowy nie będą za tym nadążać. To jednak minie. Natomiast w wieku mniej więcej dwóch lat dziecko powinno być w stanie odpowiedzieć na proste pytania oraz identyfikować rzeczy będące w zasięgu jego wzroku.

Dziecko zaczyna mówić i najszybciej uczy się mowy poprzez słuchanie dłuższych rozmów w tle ale także podczas naśladowania krótkich prostych fraz. Najpierw używa pojedynczych słów. Mówiąc do dziecka i robiąc pauzy, najpierw używaj jednego słowa, następnie możesz wybrać frazy składające się z dwóch słów i czekać na reakcję dziecka, aby w końcu przejść do 3-wyrazowych zwrotów i tak dalej. Przyjmuje się, że trzyletnie dziecko powinno swobodnie posługiwać się co najmniej trzema słowami naraz.

Co w przypadku opóźnienia w nauce mowy?

Niekiedy zdarza się, że pomimo wysiłków i starań rodziców, nauka mowy u dziecka nie przebiega tak jak powinna. Przyczyny takiego stanu rzeczy mogą być bardzo różne, na przykład wtedy gdy dziecko spędza zbyt dużo czasu przed TV/komputerem. Łatwo więc uniknąć i zaradzić tej sytuacji. Inne czynniki mogą natomiast nie być już tak łatwe do usunięcia – rozszczep wargi czy inne problemy z budową jamy ustnej jak i problemy ze słuchem mogą mieć duży wpływ na rozwój mowy u dziecka. Mogą wystąpić również wady wymowy, z którymi również powinieneś popracować. Podkreślę jeszcze raz: jeśli masz wątpliwości co do tego – skonsultuj się z pediatrą bo niejednokrotnie odpowiedź na pytanie o to kiedy dziecko zaczyna mówić, może być bardziej skomplikowana niż myślisz.

Jak pomóc dziecku w nauce mowy przed pierwszym rokiem życia? 

  • Rozmawiaj z nim już od pierwszego dnia, na długo przed tym zanim zacznie wypowiadać pierwsze słowa. Pamiętaj, dziecko uczy się poprzez obserwację.

  • Daj dziecku szansę na odpowiedź. Kiedy dziecko zacznie rozwijać umiejętność mówienia, zaczną się pojawiać szczątkowe dźwięki. Rozmawiaj wówczas z dzieckiem, stosując 3 sekundy przerwy aby dać mu czas na odpowiedź.

  • Rozmawiaj z nim twarzą w twarz. Regularna rozmowa np. podczas posiłku pomoże mu rozwinąć umiejętności językowe. Nie wahaj się więc aby poświęcać na to czas nawet podczas obiadu.

  • Są sytuacje kiedy fizjologia może opóźniać rozwój mowy – rozszczep warg i podniebienia lub problemy ze słuchem. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości, porozmawiaj ze swoim pediatrą.

  • Każde dziecko rozwija się w swoim własnym tempie. Nie panikuj więc niepotrzebnie. Ale jeśli masz poważne wątpliwości – zawsze możesz ocenić dziecko pod kątem opóźnień rozwojowych.

Jeśli chcesz, możesz zagłębić się w temat rozwoju mowy u dziecka. Polecam zajrzeć na stronę logopeda.org – znajdziesz tam między innymi czytelną tabelę odnośnie rozwoju i postępów w nauce mowy od urodzenia aż do 7 roku życia.



4 thoughts on “Od kiedy dziecko zaczyna mówić?”

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *